Brian Tracy là một trong số các tác giả hàng đầu thế giới với những cuốn sách viết về bí quyết thành công trong cuộc sống và kinh doanh. Những bài nói chuyện hay hội thảo của ông về kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng bán hàng, kinh nghiệm quản lý và chiến lược kinh doanh luôn cung cấp những ý tưởng thiết thực và chiến lược khôn ngoan mà người ta có thể vận dụng để đạt được nhiều kết quả tốt đẹp hơn trong mọi lĩnh vực cuộc sống.
Nguyên tắc 1. Một cuộc sống cân bằng.
Theo nhà tâm lý học Sidney Jourard, 85% hạnh phúc trong cuộc sống bắt nguồn từ những mối quan hệ cá nhân. Sự giao lưu và thời gian bạn dành cho những người bạn quan tâm là cội rễ của niềm vui, cảm giác hứng thú và thoả mãn mà bạn có được hàng ngày. 15% còn lại của hạnh phúc là kết quả của những thành tích mà bạn đạt được. Tiếc rằng nhiều người đã không nhận thức được điều đó. Họ xem nhẹ những mối quan hệ của mình, nguồn gốc chính của hạnh phúc, để cố gắng đạt được nhiều thành tựu hơn nữa trong nghề nghiệp. Tuy nhiên, sự nghiệp của một người, cho dù là ở đỉnh cao, cũng chỉ có thể là một cái cớ nhỏ tạm thời của niềm hạnh phúc sâu xa và sự toại nguyện mà con người mong muốn.
Không có câu trả lời hoàn hảo cho câu hỏi: “Làm thế nào để cân bằng cuộc sống của chúng ta?”, nhưng có một vài ý tưởng có thể giúp bạn làm được nhiều hơn nữa trong những lĩnh vực quan trọng đối với bạn. Những ý tưởng này thường đòi hỏi sự thay đổi và sự cách tân trong lối tư duy, cũng như cách bạn sử dụng thời gian của mình, tuy nhiên điều đó là hoàn toàn xứng đáng. Bạn sẽ nhận ra rằng, thông qua việc tái tổ chức cuộc sống theo những cách khác nhau, bạn có thể tạo ra một cuộc sống với chất lượng cao nhất và ngày càng được thoả mãn. Và đây chính là “ngôi sao dẫn đường” của bạn.
Người Hy Lạp cổ xưa có hai câu nói nổi tiếng: “Hãy tự biết mình” và “Mọi thứ đều phải điều độ”. Khi được đặt cùng với nhau, hai câu này tạo thành một điểm xuất phát tốt để đạt được sự cân bằng mà bạn tìm kiếm. Tự nhận thức về bản thân là một đòi hỏi quan trọng để bạn suy nghĩ về giá trị thực sự của bản thân trong cuộc sống. Tất cả những lựa chọn và thoả hiệp đều dựa trên những giá trị của bạn, còn sự căng thẳng và nỗi bất hạnh luôn bắt nguồn từ việc bạn tin tưởng và đặt giá trị vào một điều, và sau đó, lại phát hiện ra mình đang làm một điều khác. Chỉ khi nào những giá trị và hành động của bạn hoà quyện với nhau, bạn mới cảm thấy hạnh phúc và thanh thản với chính bản thân mình.
Vì vậy, ý thức về bản thân nghĩa là bạn biết giá trị thật sự của mình, nhận thức được điều gì là thật sự quan trọng đối với bạn. Một người khôn ngoan biết quyết định cái gì là đúng, trước khi quyết định cái gì có thể. Anh ta tổ chức cuộc sống của mình để chắc chắn rằng mọi điều anh ta đang làm đều nhất quán với giá trị cốt lõi của bản thân. Thay đổi vì chính bản thân mình mới là điều cần thiết, chứ không phải là thay đổi mình vì những đòi hỏi của thế giới bên ngoài.
Câu nói thứ hai “Mọi thứ đều phải điều độ” là lời kêu gọi quan trọng cho một sự nghiệp thành công. Tuy nhiên, bạn biết rằng bạn không thể thành công thật sự, nếu bạn chỉ trông chờ vào sự điều độ trong lĩnh vực đó. Chuyên gia trong lĩnh vực quản lý Peter Drucker đã từng viết: “Bất cứ ở đâu bạn nhìn thấy một công việc đã được hoàn thành, bạn đều nhận thấy có một tư tưởng hướng về một mục tiêu duy nhất”. Sự chuyên tâm vào một mục tiêu hoặc một mục đích là điều kiện tiên quyết để thành công trong bất kỳ lĩnh vực nào trong một xã hội cạnh tranh.
Vậy thì đâu là giải pháp? Trong nhiều năm, tôi đã làm việc với hàng chục ngàn người, những người đã bỏ rất nhiều thời gian và công sức để đấu tranh cho sự cân bằng trong cuộc sống của họ. Tôi đã phát hiện ra một công thức rất đơn giản. Nó đơn giản bởi vì bạn có thể hiểu được nó dễ dàng, thế nhưng bạn lại cần có một ý thức tự giác mạnh mẽ và kiên trì để thực hiện nó trong suốt cuộc đời.
Công thức này chỉ xoay quanh một khái niệm về quản lý thời gian, hay bạn có thể gọi cách khác là quản lý cuộc sống. Quản lý thời gian thật sự là một dạng của quản lý cá nhân, khi bạn sử dụng 24 tiếng đồng hồ theo cách để chúng có thể đem lại cho bạn niềm hạnh phúc và sự mãn nguyện tối đa.
Chìa khoá để quản lý thời gian, sau khi bạn đã xác định được những giá trị của mình và những mục tiêu nằm trong sự hài hoà với những giá trị đó, là thiết lập thứ tự ưu tiên và cả không ưu tiên. Tầm quan trọng của việc thiết lập sự ưu tiên là quá rõ ràng. Bạn phải lập danh sách của tất cả những việc bạn có thể làm, rồi lựa chọn từ danh sách đó những điều quan trọng nhất đối với bạn trên cơ sở tất cả những điều bạn ý thức được về bản thân, về những người xung quanh và về trách nhiệm của bạn. Việc xác định những việc không ưu tiên – quyết định việc gì nên dừng lại để bạn có đủ thời gian bắt đầu một công việc mới – lại thường bị bỏ qua.
Sự thiếu hụt lớn nhất của chúng ta hiện nay chính là sự thiếu hụt về thời gian. Chúng ta đang lâm vào một trạng thái mà chúng ta gọi là “nghèo thời gian”. Dù sống ở đâu, người ta cũng đều cảm thấy rằng thách thức lớn nhất của họ là họ không có đủ thời gian để làm tất cả những công việc họ phải làm hoặc muốn làm. Con người ngày nay phải chịu áp lực từ tất cả các phía và đang ở trong trạng thái căng thẳng quá mức. Họ luôn cảm thấy mệt mỏi và không đủ khả năng để hoàn thành những trách nhiệm mà họ phải gánh vác.
Điểm bắt đầu để làm nhẹ bớt sự thiếu hụt thời gian này là dừng lại và suy nghĩ. Hầu hết mọi người quá bận rộn chạy tới chạy lui đến nỗi họ hiếm khi dành thời gian suy nghĩ một cách nghiêm túc về việc họ là ai và tại sao lại làm những việc mà họ đang làm. Họ gây ra những hành động điên rồ, thay vì phân tích một cách hợp lý và khoa học. Họ nhắm mắt leo lên những nấc thang thành công đến nỗi đánh mất đi cả ý thức về một thực tế rằng có thể cái thang đó không dựng bên cạnh toà nhà mà họ muốn lên.
Tôi đã khám phá ra rằng bí quyết để thành công trong một xã hội bận rộn là dành thời gian của bạn cho chỉ hai lĩnh vực trọng yếu – gia đình và công việc của bạn – như tôi đã làm như vậy trong nhiều năm. Bạn cần phải đặt nhu cầu của gia đình bạn lên trên hết, sau đó sắp xếp thời gian làm việc sao cho bạn có thể thoả mãn những nhu cầu cơ bản đó. Bên cạnh đó, khi làm việc, bạn phải tập trung cao độ vào công việc mà bạn đang làm.
Hầu hết chúng ta đều là những người phí phạm thời gian. Chúng ta phí phạm thời gian của mình, và cả thời gian của người khác nữa. Để thành công và hạnh phúc, bạn phải tự giác làm việc trong khoảng thời gian dành cho công việc của bạn. Những nhân viên trung bình chỉ làm việc với 50% khả năng. 80% lực lượng lao động ngày nay đang làm những công việc không cần đến toàn bộ năng lực của họ. Chỉ 5% nhân công được điều tra gần đây mới cảm thấy rằng họ đang làm việc nhiều hơn so với khả năng của họ.
Nhưng điều này không phải dành cho bạn. Bạn cần phải kiên quyết làm việc trong toàn bộ thời gian làm việc của mình. Bạn phải quyết định thời điểm bạn bắt đầu vào buổi sáng cho đến thời điểm kết thúc vào buổi tối, bạn sẽ làm việc 100% thời gian. Thậm chí, nếu không có ai giám sát bạn làm việc, bạn cũng phải coi như là mọi người đang nhìn bạn. Trong công ty, mọi người biết ai đang làm việc, ai không. Nghĩa vụ của bạn là phải làm việc trong thời gian làm việc. Nếu một người nào đó đi ngang qua và muốn tán gẫu, đơn giản bạn chỉ cười với họ và nói: “Chúng ta nói chuyện sau được không?”. Hãy nói với họ bạn phải làm việc.
Bạn nên lập ra một danh sách các công việc cần làm và thực hiện theo danh sách đó mỗi ngày. Hãy viết ra mọi ý tưởng xuất hiện trong đầu và bổ sung vào bản danh sách đó. Đặt mọi việc theo thứ tự thời gian ưu tiên, và chắc chắn rằng bạn đang làm những việc quan trọng cho công ty của bạn. Kiên quyết từ chối tham gia vào những trò tiêu khiển làm phí phạm thời gian của những người xung quanh bạn. Hãy làm việc trong toàn bộ thời gian làm việc của bạn.
Hãy nhớ rằng để thành công, bạn phải trở thành người chuyên tâm đối với một mục tiêu. Điều này luôn đúng trong xã hội cạnh tranh của chúng ta. Để thành công trong nghề nghiệp, bạn phải làm việc nhanh, hiệu quả và liên tục trong suốt thời gian bạn ở nhiệm sở. Bạn phải trở thành một chuyên gia quản lý thời gian. Bạn phải trở nên có năng lực và hiệu quả để có thể làm việc nhiều gấp hai lần so với bất kỳ người nào khác. Theo cách này, bạn sẽ phát triển nghề nghiệp của mình với một tốc độ nhanh nhất có thể, và bạn cũng sẽ điều khiển được công việc của mình trong hầu hết thời gian. Khi đó, việc mang nhiệm vụ dở dang về nhà làm thêm vào buổi tối hay những ngày cuối tuần sẽ không còn nữa.
Sau khi đã hoàn thành xong công việc, bạn có thể hướng toàn bộ mối quan tâm của mình vào gia đình và những người thân của bạn. Kinh Thánh đã viết: “Một người hay dao động sẽ không kiên định trong bất cứ việc gì mà anh ta làm”. Một trong những ý nghĩa của câu nói này là nếu bạn suy nghĩ về công việc trong khi bạn đang ở bên cạnh gia đình, hoặc bạn nghĩ về gia đình khi bạn đang làm việc, bạn sẽ không đạt được gì trong cả hai lĩnh vực đó. Tuy nhiên, nếu bạn làm việc một cách chuyên tâm, khi trở về nhà, bạn sẽ có thể dành trọn tâm trí cho các mối quan hệ gia đình.
Điều cốt yếu là hãy học cách sử dụng thời gian tốt hơn. Bạn không thể có nhiều giờ, nhưng bạn có thể đặt nhiều nỗ lực hơn trong những giờ đó. Hãy bớt xem TV và dành thời gian cho những thành viên trong gia đình. Đừng bao giờ đọc báo hoặc sách khi một thành viên muốn nói chuyện với bạn. Hãy tập trung chú ý vào những người thân – những người quan trọng nhất trong đời bạn. Tất cả mọi thứ khác đều có thể đợi.
Trong khi cân nhắc giữa công việc và gia đình, bạn hãy thường xuyên tự đặt câu hỏi: “Sử dụng thời gian của mình vào việc gì là thích hợp nhất?”. Hãy cân nhắc xem liệu những điều mình đang làm hiện nay có ý nghĩa gì trong một tuần hay một năm tới không. Đừng quá bận tâm với những điều nhỏ nhặt và không thật sự quan trọng.
Bạn không cần phải là một “siêu nhân” mới có thể cân bằng giữa những đòi hỏi của công việc và ước muốn của gia đình. Tuy nhiên, bạn phải thận trọng hơn, phải là người lên kế hoạch xuất sắc hơn, phải sử dụng thời gian của mình một cách hợp lý hơn, và tiếp tục suy nghĩ về những giải pháp để nâng cao chất lượng cuộc sống của mình trong cả hai lĩnh vực. Nếu bạn xem điều này như một mục tiêu và kiên trì làm việc hướng theo mục tiêu đó mỗi ngày, dần dần bạn sẽ làm việc hiệu quả hơn, và là một người hạnh phúc hơn. Đó mới là điều quan trọng hơn tất thảy.
(Lược dịch từ Principles of Success)